RRR-, 50 groszy (1923), WZÓR MONETY POLSKIEJ, próba-wzór

W celu zrozumienia przyczyny powstania tej jakże rzadkiej, cennej i ważnej historycznie próbnej emisji, musimy przyjrzeć się powodom i celom emisji monet próbnych.
Historia monet obiegowych niemal od samego początku związana jest z historią bić próbnych. Początkowo próby można było podzielić na dwie główne kategorie - próbne monety okazowe, do akceptacji przez senat, władcę i monety będące technologiczną próbą stempla najczęściej odbijane w miękkim metalu. Sytuacja taka trwała od czasów antycznych, aż do XVII, kiedy rozwój kolekcjonerstwa i muzealnictwa spowodował m.in. bicia w innych metalach najczęściej w złocie i czystym srebrze czy też w formie klip, a udoskonalenie procesu wytwórczego przyczyniło się na przełomie XVIII i XIX wieku do powstania bić lustrzanych.
Próby które kojarzymy z napisem PRÓBA, ESSAI czy PROBE to wynalazek 2 połowy XIX wieku. Niestety Mennica Warszawska została zamknięta w 1864, a zatem na pierwsze próby tego typu przyjdzie nam czekać aż do początków IIRP. Nowo powstające Państwo Polskie, z braku parku maszynowego, zleciło bicie pierwszych monet mennicom zagranicznym, choć pierwsze monety próbne Mennica Warszawska bije już w 1922 roku.
W świecie banknotów odpowiednikiem prób są wzory, jednak istnieje jeden rodzaj wzoru, którego niemal brak w świecie monet - są to wzory identyczne z banknotami obiegowymi jednak pozbawione poprzez odpowiedni nadruki wartości, a służące za referencyjne odniesienie dla ambasad, konsulatów, policji, Interpolu oraz archiwów.
Oferowana próba nie bez przyczyny ma napis "WZÓR MONETY POLSKIEJ", cel jej powstania był identyczny jak wyżej przytoczony cel wzorów banknotów.
Ze względu na ekstremalną rzadkość WZORÓW numizmatycy praktycznie przez dziesięciolecia nie wiedzieli o ich istnieniu. Nie publikował ich żaden katalog. Jako pierwszy odkrył dwa nominały w zbiorach Zamku Królewskiego i po raz pierwszy opisał największy specjalista od monet II RP, autor monografii “Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939” Janusz Parchimowicz pracując nad pierwszym wydaniem katalogu specjalistycznego monet polskich XX wieku. Fakt, że kolekcja MNW posiada tylko dwa nominały, pokazuje jak rzadkie są to eksponaty.
Wzory te powstały w 1923 roku dla monet od 1 grosza do 50 groszy, a stosunkowo niewielka wartość tych zdawkowych monet, oraz brak międzynarodowych praktyk tworzenia tego rodzaju prób-wzorów dla monet spowodowały zapewne znikome zapotrzebowanie na taką emisję, jednocześnie materiał z którego zostały stworzone - metalizowana tektura sprawiły, że do dziś przetrwały pojedyncze egzemplarze, które jak oferowane 50 groszy znane jest jedynie ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie.
Piękny stan zachowania, niemal w pełni zachowane metalizowanie. brak śladów wilgoci, czy wtórnych zanieczyszczeń. Świetna prezencja. Rarytas do najprofesjonalniejszych zbiorów monet II RP, jak i też do kolekcji WZORÓW banknotów!